Lingua vital xa, sempre en Manuel María

A fala é comuñón e sentimento, 

historia compartida intimamente, 

sufrimento de todos, 

amor de cada un

e tamén amor de todo o pobo, 

laio e canción, 

nai que nos abrangue e arrola, 

estrela milagreira que nos guía

e fai que os nosos corazóns 

latexen xuntos. 

A fala é a voz da terra 

e máis do mar, 

o vencello que nos xungue 

no tempo cos que foron 

e máis cos que han de ser. 

Desconfía, ¡ouh pobo meu!, 

estén alerta contra aqueles 

que deixan a túa fala 

e dicen que te aman. 

Quen non está contigo 

é teu nemigo, aínda 

que os seus beizos 

che mintan un amor 

que nunca alumou seu corazón.

        Versos para un país de minifundios (1969)

Utilidade d@s amantes

 

Cómpre coidar do único que é útil 

neste estraño mundo embarullado:

o amor que a vida sementou

na terra escura de nós mesmos:

e facelo flor, árbore, paxaro,

froito comprido e xeneroso,

cotián costume.

A única tarefa,

o oficio máis perfecto e proveitoso,

a decisión máis urxente e precisa

é cultivar o amor,

procurar que non morra

a súa chama sutil e delicada,

única luz que nos aluma,

que ilumina

os retortos cantos do noso ser

até os facer humanos,

lúcidos,

habitábeis para sempre.

É doloroso o ir despíndose

da miseria que nos habita,

do egoísmo que nos posúe,

da tebra que nos cingue,

da carraxe e do ocio que nos ten

con cadeas de morte escravizados.

Soamente nos cumprimos no amor.

E unicamente o amor é verdade.

       Cecais hai unha luz, 2010

Lonxanías

 

Os anos levan nos cornos
salgueiros de carne viva,
cereixeiras de ilusiós mortas.

O vento afalaba ao gando 

nas altas herbas molladas

con doces bicos de orballo
que recenden labrandío

na penumbra dunha ponla 
que eu sinto no vento morno 
cando pronuncio o teu nome.

Os ventos e os anos longos
que o tempo non esbravexa
fálanme sempre de ti
cal si falasen dun morto.

O nordés e o vento obrizo
sempre se achegan a min.
¡E o teu rodicio de verbas
hai tempo xa non o oín!

                      Muiñeiro de brétemas (1950)

Beleza e plenitude

 

Deixade que o voso corazón se abra
á beleza deste noso mundo
tan carnal, amigo e amoroso:
á luz clara e máxica dos días,
ao engado das noites,
á musica de toda a creación
e aos silencios pechados nos que
cada un de nós pode estar oíndo
o inquedante latexar de si mesmo
en harmonía con canto existe e estivo,
algunha vez, no ser das cousas.
Amade sempre á terra nosa nai
e cada vez seredes máis humanos
e cecais poderemos comprender
que só o amor nos leva ao éxtase:
único xeito de unión
coa plenitude total do universo.

        Compendio de orballos e incertezas (1991)

A palabra

 

Nós, de verdade, unicamente temos
a palabra. Só a palabra verdadeira
pode traducir a pechada
e insondable soidade do noso ser.
Só a palabra, a propia,
a que pertence á nosa lingua.
A que amamos. A que usa,
coñece e recoñece a nosa xente.
Sen a palabra sería a pobreza,
a miseria total, a impotencia
a escuridade e o non ser.
Mais hai quen manipula, forza,
retorce, desfai e prostitúe
o auténtico senso da palabra.
Hai quen minte. E aínda hai
o frío, feroz asasino da palabra.

                    A luz resucitada (1984)

Raiceiras

Lembro con gran garimo ós meus avós
Antonia, Manuel e máis Consuelo

que me tapaba sempre cun mantelo

e me arrolaba con versos e canciós.

Manuel e Antonia eran os de Outeiro.
A miña aboa Consuelo A Quiroguesa,
a nai de miña nai, de verba acesa,
tiña un falar fermoso e cantareiro.

Foi, miña avoa Antonia, espello fiel
da camelia, da rosa, da azucena,
da xenerosidade e da enteireza...

Cando ela faleceu, o avó Manuel
entroulle tal dolor, tan grande pena
que morreu de saudade e de tristeza.

Sonetos á Casa de Hortas, 1997

Degaro

Quero, pra alumarme, a tua sorrisa:
esa luz maina e tépeda
que me agarima como veludo o corazón.

Xa ves, amiga miña: eu estou só
e na noite escentilan as estrelas.
E os meus soños percuran os teus soños.

Teño un sabor a fel na miña língoa
namentras non escoito as tuas palabras
que caen en mín como unha choiva tépeda.

Esquence, amante, a tua soidade.
Date a mín
que eu te cinguirei como unha hedra.

Sinto agallopar por min salvaxes poltros:
é a miña vida madura esligando
por agarimarte toda como un vento.

Recorre a miña alma enteiramente
e que os teus beizos
me veñan xa matar esta impaciencia.

Entre a arxila e a luz (1957)

In memoriam para quen o inspirou, Saleta.