sábado, 31 de decembro de 2016

De labarada a brasa

Non somos xa aquela fogueira poderosa
que ardía en nós
con labaradas xigantescas
nos días da nosa xuventude
cando tíñamos por noso
o canto dos paxaros,
a voz amiga de ríos e regueiros
e a compaña
das vagamundas nubes viaxeiras.
Quedan moi lonxe e moi perto
Outeiro de Rei e a Pastoriza,
a nosa Terra Chá,
as paisaxes luguesas, tan amadas,
agora melancolíEnvelleca señardosa,
música nostálxica
que se queima docemente naquel lume
novo e xeneroso que nós fomos,
de chama nidia e fermosísima
como a mapoula, o caravel a rosa.
Ao longo de moitos anos,
no medio da tristura máis vulgar,
mantemos vizosa e recendente
a purísima flor do noso amor
que agora é
unha brasa que non se consome
e non se consumirá endexamais.
Envelleceremos xuntos
e, cando chegue a hora de partir,
o noso amor non morrerá:
hase transformar en brisa lixeira
que en maio canta emocionada
na escura folla das abelairas
ou no sol ourilucente do Outono
que bica ás carballeiras docemente.

Poemas da labarada estremecida (1981)


venres, 30 de decembro de 2016

Baixo das abrairas

Teu corpo delgado
baixo das abrairas.
E o vento ventiño
fala que te fala...

Un ledo estorniño
no alto cantaba:
teu corpo delgado
baixo das abrairas.

Teus corpo delgado
baixo das abrairas.
Porque ti viñeche
tiña envexa a alba.

¡Que ben eu cantaba
-que vou namorado-
teu corpo delgado
baixo das abrairas!

Libro de cantigas (1955)


xoves, 29 de decembro de 2016

Baladiña do asubío máis delgado

Asubío delgado como o aire,
raiola de lúa enfeitizada coa
luz mellor da primavera,
rumor de aza sutil de
bolboreta, saeta invisíbel
que fire e escacha o azul
como un cristal, música
elemental enchendo ao mundo
coa súa sinxela maxia
mesmo á beira do prodixio,
milagreira voz do merlo,
do tordo e do malvís.
Asubío xentil: palabra miña
cando o asombro a posúe
e quero expresar o inefábel.

Compendio de orballos e incertezas (1991)

mércores, 28 de decembro de 2016

Ferido de morte

Mortalmente ferido vou polas
palabras,
perdido no seu mar
de néboa e vento,
alumado polo seu sol
crepuscular de media noite.
Vou gastando, sen máis,
o fabuloso e máxico caudal
das marabillosas palabras
que me deron,
derramando o seu ouro,
usando
a súa imprecisión suxeridora
dun xeito cego e inconsciente.
Chegará un día no que xa
estarei baleiro e non
terei máis palabras para gastar.
Con todo sempre gardarei
a palabra máis íntima
e máis pura
para poder nomear ao meu amor.

Os lonxes do solpor (2012)


martes, 27 de decembro de 2016

Madrigal a Monforte

Monforte flor dun cantar
feito de luz e alegría.
¡E toda a noite a ruar
no Campo da Compañía!

Monforte do meu amor
que levo no corazón:
¡eu son o teu rondador
no Campo de San Antón!

Monforte doce ferida
dos meus soñares inquedos.
¡E toda a noite perdida
na rúa dos Abeledos!

Monforte luz namorada
do meu soñar verdadeiro.
¡E toda a vida gañada
na Praciña do Piñeiro!

Cancioneiro de Monforte de Lemos (1990)

luns, 26 de decembro de 2016

Panxoliña do poeta

-O camiño está só.
A noite sen luz.
-¡Alumando a noite
o Neno Xesús...!

-O río vai cheo.
A noite pon medo.
Nin unha estreliña
e ningún luceiro
arden aquecendo
o fondo do peito!
¡Vanse apagar
estes meus anceios!
¡Os degaros meus!
-Ergue os ollos. ¡Mira
brillar ó Luceiro...!
¡O Neniño Deus!
¡O Deus verdadeiro!

-Ten luz o camiño.
¡A noite sen medo!
¡O Neno Xesús
naceu no meu peito!

Panxoliñas (1992)


domingo, 25 de decembro de 2016

Panxoliña da dor e do gozo

No meu corazón hai dor
e o amor da miña amiga.
¡Por odio teño unha flor
e por luz esta cantiga!

É noite. Noite amantiña.
¡É noite de Navidade!
¡E na noite unha estreliña
brilla con máis claridade!

Hoxe por nós nace o Neno.
Nós precisamos máis luz.
¡Nace entre pallas e feno
e morrerá nunha cruz!

O amor da miña amiga.
O meu corazón sen dor.
¡E por luz desta cantiga
a gracia do Redentor!

Panxoliñas (1992)

sábado, 24 de decembro de 2016

Panxoliña de Noiteboa

¡Esta noite é Noiteboa!
¡Naceu Xesús no Portal!
¡Ao lonxe o vento que zoa
nas follas do carballal!

¡Naceu Xesús de María
como raio brillador!
San Xosé, ¡cómo sorría!
E na Virxe, ¡cánto amor!

Entraba a luz do luceiro
por un burato do teito.
¡O noso Deus verdadeiro
só tiña pallas por leito!

¡Era un coitelo de resío!
¡A noite xeada estaba!
¡Anque era doente o frío
o Neno Deus non choraba!

Panxoliñas (1992)

venres, 23 de decembro de 2016

A orixe da claridade

Soamente a fonte é a orixe
da música amorosa
das palabras,
o misterio que a terra
garda na súa entraña
e sae á luz
para lle dar senso
ao caos neboento.
A fonte é a matriz
que endexamais cansa
e cumpre
sinxela e fatalmente
os ritos da existencia
nunca rematados
e comezados sempre.
As fontes son os ollos
abertos e estantíos
das entrañas da sombra
a contemplar o mundo.
As fontes son feridas
semellantes a beizos
das que agroma
o sorprendente sangue
das cancións namoradas,
xa claridade irreversíbel.


Cecais hai unha luz (2010)

xoves, 22 de decembro de 2016

Xardín para as lúas invernais

Un sinte dun xeito fondo, lento,
silandeiro e nostálxico como
vai anoitecendo o propio corpo
e quedan lonxe, a penas soedade,
o caravel aceso da paixón
e as rosas vermellas do instinto.
Outono meu, azul dourado;
estrela do luceiro, Venus clara,
amiga dos tristes e dos tolos,
confiovos todo canto teño: un
pequeno tesouro de lembranzas
para que as fagades florecer
e que, o seu sutil recendo, sexa
o meu xardín nas lúas invernais.

A luz resucitada (1984)

mércores, 21 de decembro de 2016

O rei do val

Meu río Quiroga, pequeno e algareiro,
que eres o reiseñor de todo o Val:
se é tan esguío e breve o meu caudal,
¿cómo é que pode ser tan cantareiro?

Ese teu canto, sinxelo e natural,
que ten un non sei que é de milagreiro:
¿cecais cho deprendeu o abeneiro
ou ensinoucho, tal vez, o salgueiral?

Baixas do monte seguro e confiado
e recorres o Val tan sorprendido
que rompes a cantar emocionado.

E que ti, meu Quiroga, vas ferido
por un amor profundo, delicado,
xeneroso, total e compartido.

Sonetos ao Val de Quiroga (1988)

martes, 20 de decembro de 2016

Poema do vagabundo

Olla a ese home co seu fol ao lombo,
cos seus piollos,
coa súa barba de aramio,
cun can como San Roque,
co seu caxato,
cos seus calzós mendados,
co bandullo rachado pola fame.

Olla ben a ese home.

Pregúntalle se é home.

Pregúntalle polas Leises Sociais.
Pola produción das fábricas.

Pregúntalle a ese home
se, por casualidade,
aínda leva consigo a propia alma.

Mar Maior (1963)

luns, 19 de decembro de 2016

Xentileza

Non quero que o lume
destrúa e aniquile
a miña carne
na que, ás veces,
cantou namorada
a cotovía.
Somente son terra.
Só desexo ser terra,
mesturarme coa terra,
perderme, confundirme
no silencio da terra.
E pídolle,
con todo o meu ser,
á terra miña nai,
que sexa xentil comigo.

Versos do lume e do vagalume (1982)


domingo, 18 de decembro de 2016

O segredo da luz

SABEMOS que a terra é sempre pura.
A terra é mais que o home:
permanece inviolada anque ferida
e danos a cada ún de nós
un xeito de vida verdadeiro.
A terra ábrese amorosa e refléxase
na doce claridade dos nosos olIos
e métese, amorosa,
na escura imprecisión do noso ser
dándolIe sentido
á beleza mortal do noso espíritu.
O home pasa e a terra permanece.
¿Que sería un home sen beleza?
¿Que sería o home sen unha terra sua
para poder plantar o seu amor?
¿Quen, senón a terra,
fai real e posible o ensoño?
¿Quen determina o destino
mais que a terra que temos ó arredor?
Terra que me cingues, terra miña:
dime o teu segredo sen mancarme.
Sei que quen busca
a verdadeira luz pró seu camiño
percura o centileo
do inefable que hai sobor da terra.

Camiños de luz e de sombra (2000)


sábado, 17 de decembro de 2016

Campás

¡Ouh campás da terra miña
comigo vos levarei!
¡Campás de Santa Mariña,
Bonxe e Outeiro de Rei!

¡Ouh campás da miña terra
de voz solemne e varil!
¡A vosa linguaxe encerra
verbas de son moi sutil!

¡Ouh campás da terra miña
comigo vos levarei!
¡Campás de Santa Mariña,
Bonxe e Outeiro de Rei!

Terra Chá (1954)

venres, 16 de decembro de 2016

Forza invisíbel

A Administración
é unha gran razón
que nos fai tremar
e brincar
o corazón
cunha forza invisíbel
e terríbel.
Os administradores
son unhos señores
que non
e non
e non
valoran a canción.
E os administrados,
¡ai!¡coitados!

Cantos rodados para alleados e colonizados (1976)


xoves, 15 de decembro de 2016

O meu barco

O meu barco

Teño un barco de xoguete
e nel me quero embarcar.
Polos mares dos meus soños
¡quen me verá navegar!

Navegarei por mil ríos,
sete mares hei cruzar.
¡No meu barco de xoguete
cansarei de viaxar...!

¡No meu barco de xoguete,
mariñeiro e capitán...!
¡Non teño medo ao trebón
nin me asusta o furacán!

¡O meu barco de xoguete!
¡O meu barco moito val:
verei terras, verei illas,
verei mares de coral...!

¡Andiven todos os mares!
¡Xa cansei de navegar
co meu barco de xoguete
sen saír do meu fogar!

Os soños na gaiola (1972)


mércores, 14 de decembro de 2016

Permanencia

A túa lembranza é un grande oco
e tamén ferida fonda
que vai para o alén da nosa dor.
O tempo vaite facendo, intre
a intre, música e nostalxia
enormemente sutil e delicada.
Moito do que ti fuche está
en nós. Agora xa eres sombra
lene, obsesiva e misteriosa
que nos ampara cara
o terríbel arrepío do non ser.

As lúcidas lúas do Outono (1988)


martes, 13 de decembro de 2016

Amo esta terra

Amo esta terra desnuda e luxuriosa,
a terra que nos ten e nos devora:
esta amante fatal que nos namora
coa súa graza lixeira e poderosa.
Amo esta dona que cala, ri e chora,
que se mostra atrevida e pudorosa,
que produce a camelia e mais a rosa
e que, logo da noite, trae a aurora.
Amo esta marabillada terra en flor,
as lúcidas lumieiras do sentido
e o delicadísimo lume do amor.
Só, de verdade, vale o amor vivido:
aquel que pode vencer a nosa dor
e liberarnos da nada e do olvido.

Os lonxes do solpor (2012)

luns, 12 de decembro de 2016

Poema/hippie/case/telegrama

Inxenuos/inofensivos/inocentes hippies
anarco/internacionalistas/drogadictos
que estades de volta de todo sen
ter saído nunca/nunca de vós mesmos
e refugades, co odio da vosa pouca
forza,
             SOCIEDADE/CAPITAL/CONSUMO
e andades a proclamar un mundo NO/vo:
FAGAMOS O AMOR E NON A GUERRA,
¿Intentástedes algunha vez mudar
de
      v-e-r-d-a-d-e
                             as ESTRUCTURAS
que nos apreixan e afogan como as redes
que os mariñeiros usan contra os peixes?
¿Parástesvos a meditar/cavilar/reflexionar
que, QUEIRADES OU N-O-N, vós tendes:
... unha terra de cós e patria propia...?

Poemas para construír unha patria (1977)


domingo, 11 de decembro de 2016

Balada íntima

Estes meus beizos ardendo na mañá
a percurar a luz que acende o mundo
para iluminar estas pobres palabras
que gurgullan escuras no meu peito
como un torrón informe e amoroso
no que anceio sementar caladamente
a miña colleita de soños e de ensoños,
a que somentes a nós nos pertence.

[...] Este meu corazón, poldro salvaxe,
cervo que corre sen saber a ónde,
fontaíña senlleira e rumorosa,
latexo encadeado e cantador.
Este meu corazón, tan pequeniño,
pode converte a ti, que eres o mundo,
o universo enteiro, a vida toda,
a que somentes a nós nos pertence.

Tanto degaro iluminando estrelas,
tanto lume que me cega, tanto soño,
tanta cinza aínda quente, tanta
inseguridade e tanto medo, está
aos teus pés como unha oferenda,
a que somentes a nós nos pertence.

Contempla, amor meu, a nosa vida,
a que tecemos con días e renuncias,
a que fixemos a forza de tenrura,
a que somentes a nós nos pertence.

O libro das baladas (1978)

sábado, 10 de decembro de 2016

O camiño máis certo

Os camiños da tribo abertos
polos pés dos homes,
dos animais
e as rodas dos carros,
coñécennos e ámannos.
Por eles andamos confiados.
Sabemos que non
nos enganarán endexamais
e que rematarán levándonos
á paz do cementerio parroquial.

Ritual por unha tribo capital de concello (1986)

venres, 9 de decembro de 2016

Oda pesimista ao meu país

Galiza é un paraíso, un xardín
cultivado con ciencia e con beleza.
Non se ollan, por ningunha banda,
ortigas, hedras, silveiras,
cardos, toxais ou codesos.
Tampouco hai campos ermos.
Os labregos son moi cultos e teñen
un nivel económico envexábel:
cultivna as terras con aveños
modernos e, nas súas casas
confortábeis, len aos nosos
clásicos, escoitan música
e ollan a paisaxe demoradamente
e con lecer para interpretar
o seu significado misterioso.
O mesmo se pode dicir
dos mariñeiros, dos obreiros
e das demais clases sociais
do país. Non quedan corredoiras.
Os emigrantes eran unha vergoña
e unha lacra que desapareceu
hai moitos séculos: un mal
recordo. Agora os inmigrantes
-Deus sexa louvado- son a mao
de obra, quérese dicir:
os proletarios,
apoio e sostén da nosa industria
que non ten igual no mundo enteiro.

Odes nun tempo de paz e de alegría (1972)